Hai tòa án khác nhau và VN cần kiện Trung quốc cưỡng chiếm Hoàng Sa, Trường Sa

Mạc Van Trang

Nhân tiện có bạn thắc mắc về Toà ICC và ICJ, tôi cũng ú ớ nên hỏi ChatGPT, nó cho biết như sau.

MVT:

– Tòa án Trọng tài Quốc tế ở The Hague, Hà Lan khác với ICC phải không?

ChatGPT:

– Đúng, Tòa án Trọng tài Quốc tế ở The Hague (International Court of Justice – ICJ) và Tòa án Phạm vi Hình sự Quốc tế (International Criminal Court – ICC) là hai tòa án khác nhau đóng tại The Hague, Hà Lan.

ICJ là tòa án chủ yếu giải quyết các tranh chấp giữa các quốc gia. Nó được tạo ra bởi Liên Hiệp Quốc và có nhiệm vụ giải quyết các vấn đề pháp lý giữa các quốc gia, cũng như cung cấp các tư vấn pháp lý và quyết định cho các cơ quan của Liên Hiệp Quốc. ICJ được coi là tòa án pháp lý quốc tế chính thức và quyết định của nó là bắt buộc đối với các bên trong tranh chấp.

Trong khi đó, ICC là tòa án phạm vi hình sự quốc tế và có nhiệm vụ điều tra và truy tố các cá nhân có trách nhiệm trong các tội ác đối với nhân loại như tội ác chiến tranh, tội ác chống lại nhân loại, tội ác đối với con người và tội phạm hình sự khác. ICC được tạo ra bởi Hiến pháp Roma và là một tòa án độc lập hoạt động bên ngoài Liên Hiệp Quốc.

MVT:

– Trung quốc cưỡng chiếm đảo Hoàng Sa của Việt Nam từ 1974, nếu Việt Nam không kiên ra ICJ thì 50 năm là hết hiệu lực phải không?

ChatGPT:

– Nếu một quốc gia không có hành động nào trong một khoảng thời gian dài để bảo vệ hoặc đòi lại chủ quyền trên một vùng lãnh thổ bị chiếm đóng bởi một quốc gia khác, thì nguyên tắc quốc tế có thể cho phép quyền chủ quyền đó bị mất đi vì lý do “lâu đời hết hiệu lực” (acquisitive prescription) hoặc “điều kiện tiên quyết” (precondition). Tuy nhiên, việc áp dụng nguyên tắc này phải được xem xét cẩn thận và tuân thủ các quy định của luật quốc tế.

Trong trường hợp của đảo Hoàng Sa, Việt Nam đã tuyên bố chủ quyền trên vùng biển và đảo Hoàng Sa từ thế kỷ 17 và duy trì kiểm soát thực tế trên đảo này cho đến khi Trung Quốc cưỡng chiếm đảo này vào năm 1974. Việt Nam đã từng đề nghị giải quyết tranh chấp chủ quyền đối với Hoàng Sa với Trung Quốc thông qua các cuộc đàm phán song phương và thông qua các tổ chức quốc tế. Tuy nhiên, đến nay, Trung Quốc vẫn khẳng định chủ quyền của mình trên đảo Hoàng Sa mặc dù đây là một vùng lãnh thổ mà Việt Nam cho là của mình.

Nếu Việt Nam không kiện Trung Quốc đến ICJ hoặc không thực hiện các biện pháp khác để bảo vệ chủ quyền trên đảo Hoàng Sa trong một khoảng thời gian dài, thì có thể xảy ra trường hợp chủ quyền của Việt Nam bị mất đi vì “lâu đời hết hiệu lực” hoặc “điều kiện tiên quyết”. Tuy nhiên, quyết định xem xét trường hợp này hoặc việc áp dụng nguyên tắc này sẽ phải tuân thủ các quy định của luật quốc tế và được giải quyết dựa trên các tình huống cụ thể của từng trường hợp./.