Sức mạnh của mỗi chúng ta

Nước Mỹ có những luật sư sẵn sàng chiến đấu tới cùng với mọi đối thủ để tìm công lý cho điều mà họ thấy buộc phải làm. Có thể kể qua gần đây nhất là vụ của hai luật sư Michael Weiss và Robert Billot.

Luật sư Michael Weiss kiện tập đoàn hoá chất lớn nhất nước Mỹ là Dupont, trong khi anh ta đã từng làm việc cho chính tập đoàn này. Nhưng vì một sự kiện bất ngờ liên quan tới một người nông dân và con bò của người này mà ông đã tham gia vụ kiện lịch sử. Trong đó với khoảng hơn 3.500 đơn kiện của các cá nhân bị ảnh hưởng bới chất DFOA không nằm trong danh mục quản lý của chính phủ nhưng lại gây hại cho con người, động vật và môi trường một cách nghiêm trọng. Sau những nỗ lực không biết mệt mỏi, bệnh tật, sức ép từ đủ các phía – bên bị đơn (Dupont), các nhà giám định khoa học (giám định), người đi kiện (các cá nhân), những nhân vật chính trị cũng như các đồng sự. Thời gian vụ kiện kéo dài và mất khoảng 10 năm trôi đi trong im lặng, bất ngờ một ngày (sau năm 2010) vụ án lại được đưa ra xử với những thách thức của bên bị đơn. Từng vụ một và người kiện đã thắng với các khoản bồi thường rất lớn (tổng số tiền khoảng gần 800 triệu đô la). Vụ án được xem như kết thúc vào năm 2015.

Vào cuối những năm 1990, luật sư Michael Weiss (cùng người bạn, luật sư Danziger) kiện tập đoàn chăm sóc sức khoẻ Hoa Kỳ (GPOs), hai trong số các công ty của họ liên quan tới loại ống tiêm không an toàn mà nó xảy ra sự cố phơi nhiễm với nhân viên y tế trong khi thân chủ của anh lại sáng chế được một loại ống tiêm khác tuy đắt hơn nhưng an toàn hơn. Weiss là một người nghiện ma tuý, nhưng đó không phải là lý do và cũng không là bất kỳ cản trở nào cho nỗ lực chiến đấu của anh. Ban đầu nó được khởi động dưới một vụ án dân sự, nhưng sau nhiều năm theo đuổi, công tố văn phòng chưởng lý thành phố Dallas (Texas) theo đuổi điều tra vụ án hình sự tham nhũng trong lĩnh vực y tế, sau đó là công tố văn phòng chưởng lý thành phố Kansas (Texas) vào cuộc, nhưng tất cả lần lượt các số công tố viên đều bị sa thải hoặc được tìm thấy với những cái chết bất thường. Vụ kiện không bao giờ được đem ra xét xử, luật sư Weiss cũng được cho là chết vì sốc thuốc ngay tại tư gia. Vụ việc được dàn xếp với các khoản tiền lên tới hàng trăm triệu đô la (lần cuối vào năm 2019).

Ở ta thì sao? Các luật sư không mấy người có cảm thụ về công lý và lẽ phải, hầu hết trong số bọn họ luôn đặt mình vào trạng thái của người bị quyền lực chi phối với tâm thức Đảng là bề trên và cũng là đường lối của luật pháp, thành ra họ thuần thục những vấn đề tuân thủ sự chỉ đạo tốt hơn hẳn là nghĩa vụ và bổn phận với công lý. Trong khối óc và trái tim của luật sư, đáng ra và thực tế chỉ có ý niệm về công lý, thì thay vào đó, họ bị đè nặng bởi mệnh lệnh và thực thể chính trị đảng phái độc tôn. Nhưng họ vẫn tự hào họ là những nhân tố cao quý của xã hội, đủ để coi mình là tầng lớp trên mà tự mãn với đời, không chỉ bỏ mặc mà còn tham gia vào những bất công ấy.